Deze week vroeg de ongeruste partner van een van mijn burn-out coachees, of ik haar kon uitleggen wat een burn-out is, hoe lang zoiets duurt en vooral wat zij moest doen. Voor haar was het moeilijk te vatten. Als je een belangrijke functie hebt, goed betaald, in een gerenommeerd bedrijf, dan stop je daar toch niet mee? En moe, nou ja, dat is iedereen toch tegenwoordig? Anderzijds zag ze met pijn in het hart hoe moeilijk en zwaar het voor hem was. Ze had vaak het gevoel dat als ze dan iets wou doen om te helpen het vaak het omgekeerde effect had. Machteloosheid troef dus. Hoe doe je dat dan, een geliefde ondersteunen die "burned out" is?
Ik kan van de 2 kanten spreken. Mijn moeder kreeg een burn-out toen ik 15 was. Stekker eruit: van de ene op de andere dag kon deze gedreven claveciniste, die midden in opnames zat, niet meer lezen of schrijven. Mijn vader wist absoluut niet hoe we daar mee om moesten gaan. Ik heb mijn burn-out gehad toen ik 27 was, mijn moeder wist gelukkig wel wat te doen, en wat niet. Dat heeft me toen enorm geholpen want krijg maar eens uitgelegd wat je voelt en denkt, als je er zelf doorzit.
Enkele tips
Hoe kan jij je partner/kind/collega steunen die een burn-out heeft, en dit zonder er ook zelf onderdoor te gaan? Hier mijn 7 tips voor wie leven/werk deelt met iemand met overspannen en burn-out symptomen:
1. “Ik werk ook hard en lang, maar ik heb dat toch niet? ”
Onbekend is onbemind. Informeer jezelf: wat is burn-out. Wat zijn de oorzaken en symptomen? Onbegrip komt vaak door een onjuiste of/en onvolledige kennis. Ik merk hoe vaak iedereen de term burn-out in de mond neemt en hoe weinig men ervan kent. Het taboe van de “geestesziekten” is ook nog steeds aanwezig. Neen, je partner/collega/kind is niet gek, overdrijft niet en zoekt ook niet gewoon een goed excuus. Hij of zij voelt zich echt niet ok. Maar voor je het weet heb jij een negatief oordeel gevormd, dat onbewust zowel jezelf als de ander ook negatief beïnvloedt. De stress blijft stijgen bij jou en de ander.
2. “Ik moet alles doen om haar te genezen.”
Ieder zijn verantwoordelijkheid. Het is de burn-out van je partner, het is dus zijn/haar verantwoordelijkheid om hier terug uit te komen. Het is ook niet jouw schuld dat de ander een burn-out heeft. Maar hoe harder jij trekt, hoe harder de tegenreactie van iemand die zich al zo waardeloos, doodmoe en slecht voelt. Je benadrukt alleen nog meer wat hij of zij niet meer kan/ziet. En het gevoel van machteloosheid stijgt aan beide kanten. Een van de krachtigste acties die je kan doen is "gewoon" luisteren, niet fixen.
een link: https://www.youtube.com/watch?v=-4EDhdAHrOg
3. “Doe toch iets, je gaat zien dat je je beter gaat voelen”
Als je tips of advies wil geven om de ander “in beweging” te krijgen, spreek dan best met 'ik' boodschappen en niet met 'jij' boodschappen. “Ik ga wat wandelen, wil je mee?” i.p.v. "je zou beter mee even gaan wandelen, dat geeft lucht”. Je hebt gelijk met wat je voorstelt want de fysieke wederopbouw is heel belangrijk. "Hoe" je het aanpakt heeft waarschijnlijk een omgekeerd effect omdat je hem de verantwoordelijkheid afneemt en hem oplegt wat hij moet doen.
4. “Ga nu toch eens naar die coach die ik je heb aangeraden , die is echt goed.”
Gewoon ziekteverlof -piekerverlof dus- voorschrijven, wordt medisch minder en minder aangeraden omdat het contraproductief is. Tijdens het ziekteverlof en liefst ervoor al samen zoeken naar gepaste ondersteuning via een stress en burn-out coach, therapeut, psycholoog, kan een wereld van verschil maken. Help je partner/collega met professionele hulp zoeken. Dat is iets anders dan zelf help zoeken voor hem/haar. Zonder engagement van de ander kom je immers nergens.
Een link: http://www.mijnkwartier.be/online-zelftest-stress-angst-depressie-burnout/
5. “Ik weet gewoon niet meer wat ik moet doen, straks heb ik zelf een burn-out, gewoon van hem zo ongelukkig te zien”.
Zelfzorg. Het is jouw verantwoordelijkheid om nu extra goed voor jezelf te zorgen. Want de burn-out van de ander (en de maandenlange aanloop ernaar toe), de machteloosheid die jij voelt bij het lijden van je partner, de druk die dit alles op de relatie (werk of privé) legt, worden ook jouw energievreters. Maak er een punt van om bewust jouw energiegevers op te zoeken: me-time, ontspanning, sport, vrienden, sauna, therapeut etc. Het zal jouw draagkracht vergroten en dus indirect het herstel van je partner/kind/collega positief beïnvloeden.
5. “Ik weet gewoon niet meer wat ik moet doen, straks heb ik zelf een burn-out, gewoon van hem zo ongelukkig te zien”.
Zelfzorg. Het is jouw verantwoordelijkheid om nu extra goed voor jezelf te zorgen. Want de burn-out van de ander (en de maandenlange aanloop ernaar toe), de machteloosheid die jij voelt bij het lijden van je partner, de druk die dit alles op de relatie (werk of privé) legt, worden ook jouw energievreters. Maak er een punt van om bewust jouw energiegevers op te zoeken: me-time, ontspanning, sport, vrienden, sauna, therapeut etc. Het zal jouw draagkracht vergroten en dus indirect het herstel van je partner/kind/collega positief beïnvloeden.
6. “Hij gaat zijn job toch niet laten staan? We hebben een lening en twee studerende kinderen!”
Als je doet wat je altijd hebt gedaan, krijg je wat je altijd hebt gekregen. Er zal dus iets moeten veranderen wil men een nieuwe burn-out vermijden. Dat kan zijn in de manier van kijken/denken naar werk, in het werken zelf, op de werkplek. Zelfs een 'gouden kooi' blijft een kooi.
Durf als partner open te staan en ga mee in de mogelijkheden, in het opentrekken van de (nu te nauwe) horizon. Verken samen zijn/haar avontuur van het roer bijstellen en/of omgooien, van omgeving/rol/baan veranderen, anders gaan werken, anders gaan denken. Focus vanuit je angst niet enkel op de beperkingen en onzekerheden...
Voor jou als partner kan dat inderdaad best ook wat (bangelijke) veranderingen geven naar jouw rol, het belang van jouw inkomen, de werk/gezinsplanning enz.
Als dit kan helpen: Ik was 47 en net als zelfstandig coach gestart in tijdskrediet met volle steun van mijn 49-jarige man. Toen hij (met mij) besloot dat de eindeloze reorganisaties en bijhorende stress welletjes waren geweest, vroeg hij om mee bij de volgende ontslagronde te zijn. 3 maanden later brak de crisis van 2008 uit. Steeds 3/5 gewerkt hebbend, werd ik ineens hoofdkostwinnaar in wat een heel lang en zwaar jaar werd. Dat we hebben overleefd zonder te snel toe te geven aan een gemakkelijkheidsoplossing van te blijven (mijn man) of ik te stoppen met mijn tijdskrediet. We waren al wel met plan B bezig nadat ik een zona in mijn gelaat kreeg van de hele situatie. Na 1 jaar kreeg mijn man nieuw, veel beter werk en was ik verdomd opgelucht om terug in een 3/5 zelf gekozen werk regime mijn praktijk verder uit te bouwen.
7. “Goed bezig blijven, hoe gaan we dat doen?”
Als je partner/collega genezen is en de draad terug opgenomen heeft in een ander weefgetouw, of zijn draad aangepast heeft in hetzelfde weefgetouw, spreek dan samen af hoe je haar/hem kan en mag helpen om het roer in eigen handen te houden. Hoeveel plaats mag je werkrol innemen naast je andere rollen? Wat zijn alarmsignalen? Welk mandaat geef je mekaar om op tijd aan de bel te trekken als deze alarmsignalen zich weer manifesteren? Hoe structureel anders gaan leven zodat er meer balans is in energiegevers en energievreters? En dus meer draagkracht voor de stress die er steeds en overal in elke werkomgeving is?
Mijn man en ik zijn met dit wederzijds mandaat zo elk al twee keer van werk veranderd. En ons leven is er steeds beter op geworden. Zelf zie je het vaak niet aankomen/evolueren. De ander is jouw kanarie in de koolmijn.
Deze tool meet je stress aan de hand van je stem en geeft je tips nadien: https://www.cignaglobal.com/stress-care/individuals/voice-tool
Op jullie goed bezig zijn en blijven :)
